Ανθολόγηση: Μίρζα Πούριτς
Πρόλογος: Μάρκο Πογκατσάρ
Μετάφραση: Ασημίνα Ξηρογιάννη
**
Μαρτίνα Βίνταϊτς, Ματέα Γιούρτσεβιτς, Ντάβορ Ιβανκόβατς, Ντίνκο Κρέχο, Λουτσία Μπούτκοβιτς, Άλεν Μπρλεκ, Αντονία Νοβακόβιτς, Μαρία Ντεγιανόβιτς, Ντάρκο Σεπαρόβιτς, Μόνικα Χέρτσεγκ
Find the book here
Τα λίγα του προλόγου ή χιλιετηρίδες σε χαμηλή έναρξη θέσης
Οι νεαροί ποιητές που παρουσιάστηκαν σε αυτόν τον τόμο εμφανίστηκαν στην ποιητική σκηνή τα τελευταία δέκα χρόνια, με εξαίρεση τον Ντίνκο Κρέχο, του οποίου το πρώτο βιβλίο δημοσιεύτηκε κάπως νωρίτερα. Ανήκουν στη νεότερη γενιά Κροατών ποιητών, εκείνη που καθιερώθηκε (ή καθιερώνεται) μετά τη γενιά στην οποία ανήκω, αν και είμαι της ίδιας ηλικίας με ορισμένους από τους ποιητές που περιλαμβάνονται εδώ. Όλοι τους –και πάλι, με εξαίρεση τον Ντίνκο Κρέχο– δημοσίευσαν τα ποιητικά ντεμπούτα τους μέσα από τα δύο σημαντικότερα βραβεία χειρογράφων ποίησης στην Κροατία: το βραβείο Goran για νέους ποιητές, το οποίο απονέμεται στο καλύτερο χειρόγραφο από έναν μη δημοσιευμένο ποιητή μέχρι τα 30 του χρόνια, και το βραβείο Na vrh jezika για ποιητές μέχρι 35 ετών. Ως μέλος της κριτικής επιτροπής για τα δύο βραβεία, παρακολουθώ όλους αυτούς τους ποιητές από την αρχή της σταδιοδρομίας τους και η δική μου εικόνα για την κατάσταση του πεδίου, καθώς και η δική μου επιλογή, δεν θα ήταν πολύ διαφορετική από αυτή που έγινε εδώ από τον Μίρζα Πούριτς, λογοτεχνικό μεταφραστή με ασυνήθιστη ευαισθησία και ενδιαφέρον για την ποίηση. Ωστόσο, πρέπει να αναφερθώ σε μερικά ακόμη ονόματα, χωρίς τα οποία θα ήταν ελλιπής η ευρύτερη εκδοχή μιας τέτοιας επιλογής, κατά κύριο λόγο στη Μαρία Αντριάσεβιτς, τον Μάριο Γκλάβας, την Τζέλικα Χόρβατ Τσετς και τον Γκόραν Τσολακχόντζιτς.
Ακόμη και μια σύντομη ματιά στα ποιήματα αποκαλύπτει μάλλον ετερογενείς ποιητικές και τάσεις. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν δύο κοινοί τόποι: όλοι οι ποιητές σχηματίστηκαν κυρίως στον εγχώριο ποιητικό κανόνα και, ειδικά στους νεότερους από τους δέκα ποιητές, μπορούν να ανιχνευθούν ορισμένες ποιητικές παραλληλίες, αλλά και
κοινά σημεία αναχώρησης, τα οποία πυκνώνουν καθώς στενεύει η επιλογή αυτών των συγγραφέων.
Το εξομολογητικό βλέμμα της Μαρτίνα Βίνταϊτς εκτείνεται μεταξύ της πορώδους βάσης του σώματος και την υπερκατασκευή της αλλοτρίωσης. Τα αποσπασματικά συνειρμικά σλάλομ χαρακτηρίζουν τη Ματέα Γιούρτσεβιτς. Η μελαγχολία της πεδιάδας αναμειγνύεται με τη νεύρωση της ψηφιακής εποχής στα ποιήματα του Ντάβορ Ιβανκόβατς. Οι γνωμικές επιστολές του Ντίνκο Κρέχο έχουν τις ρίζες τους στην ουσιαστικότητα της γλώσσας. Η αναλυτική, δυστοπική φαντασία της Λουτσία Μπούτκοβιτς βυθίζεται στη ζωοτεχνική. Ο Άλεν Μπρλεκ καταφεύγει σε κλασικά λογοπαίγνια και σε εξερευνήσεις των μικρών βραχυκυκλωμάτων στον λεξιλογικό και σημασιολογικό ιστό της γλώσσας. Η σπινθηροβόλος, τύπου κολάζ, γραφικότητα χαρακτηρίζει τον πρωταγωνιστή της Αντονία Νοβακόβιτς, ο οποίος χάνεται στο ζώο που είναι η πόλη. Οι πολυδιάστατοι συμβολικοί ιστοί χαρακτηρίζουν τη Μαρία Ντεγιανόβιτς. Το αστικό υποκείμενο του Ντάρκο Σεπαρόβιτς ενστερνίζεται τον νεουπαρξισμό του τέλους της χιλιετίας. Η γενεαλογία, η μικρο-ιστορία και η γυναικεία χειραφέτηση μετατοπίζονται στις σαγηνευτικές μεταφορές της Μόνικα Χέρτσεγκ.
Η επιλογή αυτή προσφέρει στον αναγνώστη μια ενδεχόμενη, μα σίγουρα ζωντανή, εικόνα της κατάστασης της νεότερης κροατικής ποίησης στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα. Παραδοθείτε σε αυτήν, αγαπητοί αναγνώστες –όπως θα έλεγε ο Λ. Φερλινγκέτι– με ανοιχτά μάτια, με ανοιχτό μυαλό.
Μάρκο Πογκατσάρ